بررسی عملکرد کلیه در کودکان مبتلا به هیپوتیروییدی مادرزادی

مقدمه: کم کاری مادرزادی تیرویید از علل قابل پیشگیری عقب ماندگی ذهنی است. این در حالی است که کمتر از 10 درصد نوزادان مبتلا بر اساس علایم بالینی در ماه اول تشخیص داده می شوند و اگر تشخیص بر مبنای برنامه های غربال گری صورت نگیرد، تشخیص دیررس خواهد بود و عوارض جبران ناپذیر مغزی شنوایی ایجاد خواهد شد. عدم درمان هیپوتیروییدی مادرزادی باعث عقب ماندگی رشدی و تکاملی می شود و می تواند با عوارض قلبی، اسکلتی و ناهنجاری های دستگاه گوارش همراه باشد. از جمله مواردی که به تازگی به هیپوتیروییدی نسبت داده می شود مشکلات کلیوی می باشد که هنوز مورد بحث است. این مطالعه به منظور ارزیابی اثر هیپوتیروییدی بر ساختار و عملکرد کلیه ها طراحی شد. روش ها: این مطالعه ی مورد-شاهدی بر روی 36 کودک مبتلا به هیپوتیروییدی مادرزادی در مقایسه با 38 کودک سالم که طی اردیبهشت 1389 تا آبان ماه سال 1390 به بیمارستان الزهرا (س) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مراجعه کرده بودند، انجام شد. کودکان بعد از معاینه ی فیزیکی برای سنجش کراتینین، نیتروژن اوره ی خون، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم، tsh ( thyroid-stimulating hormone ) و t4 در خون و آزمایش کامل ادرار از نظر بررسی میکروآلبومینوری، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم و کراتی نین به آزمایشگاه ارجاع شدند تا با استفاده از این آزمایشات، gfr (glomerular filtration rate) و عملکرد توبول پروگزیمال و دیستال و قوس هنله ارزیابی شود. همچنین ابعاد کلیه با کمک سونوگرافی تعیین شد. گروه شاهد از بین خواهران و برادران کودکان مبتلا به هیپوتیروییدی مادرزادی و کودکان سالم مراجعه کننده به درمانگاه غدد کودکان انتخاب شدند. گروه مورد و شاهد از نظر عملکرد کلیوی و آناتومی کلیه با هم مقایسه شدند. یافته ها: میانگین سنی افراد در گروه مورد 1/4 ± 1/9 سال و در گروه شاهد 6/3 ± 2/9 سال بود (05/0 < (p. میانگین gfr در گروه مورد 9/12 ± 28/98 میلی لیتر در دقیقه و در گروه شاهد 13 ± 23/98 میلی لیتر در دقیقه بود )05/0 < . (pگروه مورد نسبت به گروه شاهد از نظر کسر ترشحی سدیم ( 65/0 ± 01/1 در مقایسه با 32/0 ± 77/0، 04/0 = p) و کسر ترشحی پتاسیم (1/14 ± 47/12 در مقایسه با 8/3 ± 09/7، 03/0 = p) و نیز نسبت پتاسیم ادرار به کراتینین ادرار (95/0 ± 81/0 در مقایسه با 26/0 ± 46/0، 04/0 = p) تفاوت داشتند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می رسد هیپوتیروییدی مادرزادی اگر چه اثری بر اندازه ی کلیه ها در انسان ندارد، ولی می تواند بر توبول های کلیه اثر بگذارد. اثر آن بر توبول های دیستال واضح تر از سایر توبول ها است. توصیه می شود در این زمینه مطالعات بیشتری صورت گیرد.